Tworzenie nowej ustawy o dostępie cudzoziemców do rynku pracy w Polsce ma na celu dopasowanie aktualnych potrzeb do zmieniającej się sytuacji gospodarczej, demograficznej oraz migracyjnej. Nowa ustawa to usprawnienie procedur, lepsza integracja cudzoziemców oraz ochrona ich praw, co przyczyni się do stworzenia bardziej dynamicznego i inkluzywnego rynku pracy, co z kolei przyniesie korzyści zarówno gospodarce, jak i społeczeństwu polskiemu. Jednym z elementów projektu tej ustawy jest likwidacja tzw. testu rynku pracy.
Czym jest test rynku pracy?
Test rynku pracy to procedura uzyskania informacji na temat sytuacji na lokalnym rynku pracy, która ma na celu potwierdzenie braku możliwości zatrudnienia na dane stanowiska obywatela Polski lub obywatela UE. W praktyce pracodawca składa w Powiatowym Urzędzie Pracy za pośrednictwem portalu praca.gov.pl właściwym ze względu na miejsce wykonywania pracy (nie miejsca siedziby pracodawcy) ofertę pracy, a następnie dokonywana jest analiza rejestrów osób bezrobotnych i poszukujących pracy. W rezultacie organizowana jest rekrutacja wśród bezrobotnych i poszukujących pracy (giełda pracy), jeśli w rejestrach znajdują się kandydaci spełniający wymagania, a jeżeli osób takich brak, to starosta wydaje opinię o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych. Taki dokument jest niezbędny przy legalizacji zatrudnienia.
Cel i znaczenie
Opisana wyżej procedura ma na celu ochronę interesów krajowego rynku pracy, zapobiegając nadmiernemu zatrudnianiu obcokrajowców kosztem lokalnych pracowników. Dzięki temu mechanizmowi, pracodawcy są zachęcani do korzystania z lokalnych zasobów pracy, co przyczynia się do zmniejszenia bezrobocia i wspierania gospodarki lokalnej. W wielu krajach Unii Europejskiej obowiązują podobne procedury w celu zarządzania imigracją zarobkową i ochrony lokalnych rynków pracy. Niemniej jednak popyt na pracę cudzoziemców ciągle rośnie i konieczne jest wprowadzenie systemowych zmian.
Proponowane zmiany
Aby ograniczyć mnogość procedur, a tym samym uprościć system dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy, projektowana ustawa nie przewiduje informacji starosty na temat możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy, której uzyskanie jest obecnie warunkiem wydania zezwolenia na pracę cudzoziemca. W praktyce oznacza to rezygnację z procedury określającej działania jakie podejmuje urząd pracy oraz pracodawca w celu wydania/ uzyskania informacji starosty. W przypadku znacznego pogorszenia się sytuacji na lokalnych rynkach pracy dotyczących możliwości podjęcia pracy w poszczególnych zawodach i rodzajach pracy właściwy starosta określi listę zawodów, w których nie będą wydawane zezwolenia na pracę cudzoziemcom zamierzającym podjąć pracę na terenie danego powiatu. Lista ta powstanie przy uwzględnieniu stopy bezrobocia, liczby ofert zgłaszanych do powiatowych urzędów pracy oraz zwolnień grupowych na lokalnym rynku pracy.
Przyczyny i skutki
Skąd taka propozycja? Przede wszystkim w Polsce utrzymuje się niski stopień bezrobocia i niewielu bezrobotnych decyduje się na rejestrację w urzędzie pracy. Tym samym mało jest kandydatów, którzy potencjalnie mogą odpowiedzieć na potrzeby kadrowe pracodawców.
Rezygnacja z testu rynku pracy zwiększy rolę Publicznych Służb Zatrudnienia w procesie wydawania zezwoleń na pracę, gdyż to te podmioty będą miały możliwość sporządzenia listy zawodów, dla których nie będą wydawane zezwolenia na pracę cudzoziemcom zamierzającym podjąć pracę na terenie danego powiatu. Nowe rozwiązanie zobliguje organ rozpatrujący wniosek o zezwolenie na pracę do sprawdzenia, czy lista zawodów dla właściwego powiatu powstała i czy została ona opublikowanych w rejestrze prowadzonym przez ministra właściwego do spraw pracy. Na tej podstawie organ będzie w stanie podjąć właściwą decyzję, bez wymagania przedłożenia informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych.
Rezygnacja z testu rynku pracy oraz inne zmiany zawarte w projekcie ustawy spowodują znaczne skrócenie i uproszczenie postępowań w sprawach zezwoleń na pracę oraz wpisu oświadczeń o zatrudnieniu cudzoziemca do ewidencji oświadczeń. Proponowane zmiany są odpowiedzią na zmieniający się popyt na pracowników cudzoziemskich i spowodują istotną zmianę sposobu obsługi wniosków pracodawców oraz składanych oświadczeń, a w konsekwencji na rozwiązania organizacyjne w urzędach rozpatrujących sprawy.
Dołącz do naszego stowarzyszenia i wspólnie budujmy lepszą przyszłość dla pracowników-obcokrajowców!