W Polsce, kraju o głęboko zakorzenionych tradycjach katolickich, Wielkanoc jest jednym z najważniejszych świąt. W obliczu rosnącej wielokulturowości naszego społeczeństwa i rynku pracy, zrozumienie i szacunek dla różnorodnych sposobów obchodzenia tego święta stają się coraz ważniejsze, szczególnie w kontekście zatrudniania cudzoziemców. Co przed Wielkanocą powinien wiedzieć pracodawca? Czy obchodzić jedno z najważniejszych świąt religii katolickiej w pracy?
Jakie są obowiązki pracodawcy?
Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawcy mają obowiązek zapewnić wolne dni w okresie Świąt Wielkanocnych. Przy okazji wiosennego święta katolików to Poniedziałek Wielkanocny jest dniem ustawowo wolnym od pracy. W tym roku będzie to 1 kwietnia. Co istotne, pracodawcy powinni być świadomi i wrażliwi na potrzeby swoich pracowników wyznających inne religie. W przypadku zatrudnienia osób z różnych kultur dobrą praktyką jest rozważenie elastycznego podejścia do urlopów oraz budowania świadomości kulturowej wśród całego zespołu.
Zróżnicowanie religijne wśród pracowników — zasady przyznawania wolnego na święta
W kwestii przyznawania wolnego, pracodawcy powinni przede wszystkim kierować się przepisami prawa pracy oraz polityką wewnętrzną firmy. Nie ma ustawowego wymogu, aby pracodawca przyznawał wolne dni z okazji świąt religijnych innych niż oficjalne święta państwowe. Jednak w duchu szacunku dla różnorodności i w celu budowania pozytywnych relacji w miejscu pracy, pracodawcy mogą rozważyć umożliwienie pracownikom wzięcia wolnego na ważne dla nich święta religijne.
Można to zorganizować poprzez elastyczne planowanie urlopów, wymianę dni pracy lub nieobecności bezpłatne, jeśli inne opcje są niemożliwe. Ważne jest, by takie kwestie były omówione i uzgodnione z pracownikami, a także jasno określone w polityce firmy, aby zapewnić sprawiedliwe i konsekwentne traktowanie wszystkich pracowników.
Jak składać życzenia w różnorodnym środowisku pracy?
Znajomość etykiety w składaniu życzeń jest istotna w środowisku pracy, które staje się coraz bardziej multikulturowe. W krajach katolickich, gdzie Wielkanoc jest głęboko zakorzeniona w tradycji, ważne jest, aby pamiętać, że nie wszyscy pracownicy mogą świętować w ten sam sposób. Nie jesteś pewien, czy Twój współpracownik obchodzi Wielkanoc? Zachowaj neutralność, składając życzenia. Zamiast tradycyjnych „Wesołych Świąt Wielkanocnych” możesz życzyć np. „miłego długiego weekendu”.
Czy śniadanie wielkanocne w pracy to dobry pomysł?
Tak, to może być dobry sposób na budowanie relacji między pracownikami. Ale choć wydawałoby się, że nie ma nic złego w zorganizowaniu świątecznego spotkania dla pracowników, o tyle warto pamiętać o różnorodności kulturowej. W końcu nie każdy z pracowników musi obchodzić Wielkanoc. Dlatego śniadanie wielkanocne w pracy powinno być opcją — nie wymogiem. Podobnie jak inne święta organizowane w zależności od zróżnicowania kulturowego teamu.
Wielkanoc w innych kulturach a polski rynek pracy
Dla wielu pracowników pochodzących np. z krajów islamskich, chrześcijańskie święta nie mają znaczenia religijnego. Z drugiej strony, pracownicy z krajów prawosławnych mogą obchodzić Wielkanoc w innym terminie. Jak pokazało badanie przeprowadzone przez Grupę Progres w 2023 roku, najliczniejsza grupa obcokrajowców aktywnych zawodowo w Polsce, czyli Ukraińcy, nie potrzebuje specjalnych dni wolnych na obchodzenie prawosławnej Wielkanocy. Jedynie 8% z nich deklarowało chęć urlopu na czas obchodów „Wielkiego Dnia”. Podobnie jest z muzułmanami — mniej niż 10% z nich wyraziło zamiar wzięcia wolnego w trakcie Ramadanu.
Z raportu Grupy Progres wynika też, że w Polsce w roku 2023 pracowali przedstawiciele ponad 50 narodowości, co ma odniesienie do obecnego rynku pracy. 28% badanych deklaruje wyznanie katolickie, 25% to muzułmanie, 17% z nich stanowią wyznawcy hinduizmu, a 11% to protestanci. Najmniejsze grupy to prawosławni (8%) oraz wyznawcy buddyzmu (6%). Pozostali nie określają, czy w coś wierzą.
Jakie święta blisko Wielkanocy mogą obchodzić pracownicy innych wyznań?
- Pascha – żydowskie święto wyjścia Izraelitów z Egiptu, które wypada mniej więcej w tym samym czasie co chrześcijańska Wielkanoc.
- Ramadan – muzułmański miesiąc postu, który przypada w różnych okresach roku, w zależności od kalendarza księżycowego. Chociaż Ramadan nie jest bezpośrednio powiązany z Wielkanocą, jego termin może się pokrywać. Pracownicy praktykujący islam mogą potrzebować elastycznych godzin pracy, szczególnie pod koniec dnia, kiedy kończą post.
- Vesak – ważne święto dla buddystów, znane również jako Buddha Day, obchodzone zazwyczaj w maju, ale czasami może przypadać w kwietniu.
Czy pracownicy „niekatolicy” chętnie biorą wolne na swoje święta?
Wbrew ogólnemu przekonaniu, obcokrajowcy pracujący w Polsce rzadko biorą wolne na obchodzenie świąt religijnych. Wspomniane badanie Grupy Progres pokazało, że 67% ankietowanych pracowników z innych kontynentów na swoje święta nie chce brać dni wolnych, a 71% przyjezdnych z Azji i Ameryki Płd. nie potrzebuje w tym czasie również specjalnych przerw w pracy. Mimo że mają prawo do dni wolnych, to z niego nie korzystają. Przyczyn można upatrywać np. w odległości od rodziny czy w braku społeczności o podobnych przekonaniach.
Dołącz do naszego stowarzyszenia i wspólnie budujmy lepszą przyszłość dla pracowników-obcokrajowców!