Za nami konferencja „Polska i Pomorze jako część globalnego rynku pracy- konkurencja o zasoby ludzkie” organizowana przez Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku w imieniu Samorządu Województwa Pomorskiego. W wydarzeniu udział wzięli przedstawiciele pracodawców, organizacji pozarządowych, specjaliści i eksperci do spraw migracji.
Migracje, a konkurencja o zasoby pracy
Część merytoryczną konferencji rozpoczął prof. Paweł Kaczmarczyk z Ośrodka Badań nad Migracjami, który przedstawił bardzo interesujące dane, a następnie wnioski płynące z badań, które pokazują, że o ile Polska poradziła sobie z wyzwaniem napływu milionów osób w wyniku wojny w Ukrainie, o tyle dopasowanie umiejętności i znalezienie pracy odpowiadającej kompetencjom i aspiracjom uchodźców wojennych wciąż pozostaje wyzwaniem.
Polska jest nowym krajem imigracji z dużym udziałem migrantów czasowych, a rynek zdominowany jest przez kilka nacji. To, że sytuacja się zmienia widać w statystykach: spada odsetek zezwoleń na pracę wydawanych obywatelom Ukrainy, Białorusi, Gruzji i Mołdawii, zwiększa się odsetek zezwoleń wydawanych obywatelom Indii, Turcji, Nepalu i Bangladeszu (dane z lat 2022-2023). Największym wyzwaniem zdaje się być sposób zarządzania tą transformacją i kontrolowanie tego procesu. Po raz pierwszy we współczesnej historii Polski, mamy również do czynienia ze stosunkowo dużym napływem osób starszych (ponad 6% osób rejestrujących się w systemie PESEL) oraz dzieci. Dane te wskazują na skalę wyzwań stojących przed polskimi gminami, ale przede wszystkim wskazują na znaczne obciążenie opieką ze strony przesiedlonych ukraińskich kobiet. Powinniśmy się skupić na rozwijaniu regionalnie, a nie globalnie. Nie ma bowiem nic gorszego niż tworzenie ośrodków pobytu dla uchodźców, gdzie nie ma perspektyw na rozwój i zatrudnienie w małych miejscowościach, z dala od przedszkoli, szkół z utrudnionym dostępem do opieki zdrowotnej.
Polska to modelowy przykład kraju homogenicznego, gdzie słabo rozwinięte są instytucje wspierające. Ponadto, możliwości wyścigu Polski o talenty są mocno ograniczone, dlatego należy poszukiwać niekonwencjonalnych metod ich pozyskiwania. To, co ma znaczenie to otoczenie nauki i biznesu i usług publicznych. Warto zwrócić uwagę na pracowników wysoko wykwalifikowanych, którzy posiadają potencjał integracyjny oraz na studentów.
Duża część rozmów dotyczyła także problemów krótkotrwałej migracji oraz możliwych sposobów jak ten trend odwrócić i zachęcić do pozostania na dłużej. Taki schemat działania służy wszystkim zainteresowanym: pracodawcom, społeczeństwu i wreszcie samym migrantom.
Integracja językowa
Skuteczna integracja językowa jest kluczowa dla pełnego uczestnictwa w społeczeństwie, pracy w codziennym życiu.
Oto kilka kwestii związanych z integracją językową cudzoziemców: Według danych rozumienie języka polskiego deklaruje ok 52% migrantów, ale nie dotyczy to czytania, mówienia i pisania. Dlatego mimo tego, że 75% osób poszukujących pracy posiada wykształcenie wyższe, ciężko jest wykorzystać ich potencjał np. w pracy administracyjnej. Nie sposób też wskazać jednej prawidłowej metody wsparcia obcokrajowców w nauce języka. Stworzenie spójnego systemu społecznego, który obejmuje zarówno instytucje publiczne, jak i organizacje pozarządowe, może znacznie ułatwić proces integracji językowej cudzoziemców. Nie bez znaczenia jest też zaangażowanie pracodawców i ich wsparcie w proces integracji poprzez oferowanie szkoleń językowych, a także tworzenie warunków pracy sprzyjających komunikacji i zrozumieniu. Na szczęście w obecnych czasach dostęp do zasobów online jest niemal nieograniczony i może być kluczowy dla osób uczących się języka. Aplikacje mobilne, platformy edukacyjne online, a także portale społecznościowe mogą pomóc w praktykowaniu języka i zdobywaniu dodatkowych informacji o kraju przyjmującym.
Integracja językowa to proces wymagający zaangażowania różnych sektorów społeczeństwa. Działań podejmowanych w tej dziedzinie nie można ograniczyć jedynie do nauki języka, ale trzeba również uwzględnić szerszy kontekst kulturowy, społeczny i psychospołeczny.
Projekt EU Belong
Projekt EU Belong współfinansowany jest przez Fundusz Azylu, Migracji i Integracji Unii Europejskiej, a wspierany przez międzynarodowe i europejskie instytucje i organizacje, takie jak Rada Europy, Międzynarodowa Organizacja ds. Migrantów i Europejski Komitet Regionów. Jego celem jest poprawa integracji społeczno-ekonomicznej migrantów i ich poczucia przynależności poprzez opracowanie i wdrożenie regionalnych strategii integracji opartych na silnym podejściu międzykulturowym, koncentrujących się na zasadach równości i różnorodności. Na konferencji zostały zaprezentowane wstępne wyniki badań systemowych rozwiązań w zakresie integracji imigrantów w województwie pomorskim, a podsumowanie przedstawiła Pani Agnieszka Zabłocka, zastępczyni dyrektora Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego.
Jak wynika z przeprowadzonej ankiety najważniejszą rolę w udanej integracji pełnią przede wszystkim sami migranci, a potem kolejno mieszkańcy, rząd oraz władze lokalne i regionalne.
Ponadto podmioty biorące udział w badaniach i konsultacjach najliczniej wskazały potrzebę zdobycia wiedzy w następujących obszarach:
- Podniesienie kompetencji różnych kategorii pracowników i ich zdolności do reagowania na wyzwania związane z integracją migrantów w obszarach tematycznych m. in. mieszkalnictwo, integracja i wymiana między nowoprzybyłymi, a ludnością lokalną, sport i kultura;
- Pogłębianie wiedzy i krytyczne rozumienie aktualnych trendów migracyjnych, przyczyn i kontekstów migracji, pogłębianie wiedzy na temat procesu integracji i włączenia;
- Rozwijanie skutecznych umiejętności komunikacji międzykulturowej- zarówno w kontekście komunikowania z migrantami, jak i z ogółem społeczności lokalnej.
To czego potrzebujemy to wypracowanie wspólnie z administracją i przy udziale organizacji pozarządowych spójnej i trwałej polityki migracyjnej. Rekomendacje centralne są niezbędne do wcielania ich w życie przed jednostki lokalne.
Dziękujemy Wojewódzkiemu Urzędowi Pracy za zaproszenie na spotkanie i możliwość wzięcia udziału w panelu dyskusyjnym, który poświęcony był potencjalnym korzyściom, ryzykom i wyzwaniom wynikającym z napływu imigrantów do Polski.
Wartościowe i otwarte dyskusje na te tematy mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia różnych perspektyw oraz prowadzenia bardziej efektywnych działań na rzecz formułowania polityk migracyjnych. Mnogość tego typu inicjatyw sprawia, że społeczeństwo może stać się bardziej otwarte i wyedukowane. Każdy migrant ma unikalne doświadczenia i motywacje, a lepsze zrozumienie tych historii może przyczynić się do rozwinięcia bardziej empatycznego podejścia do kwestii migracji. Rozmowa o polityce migracyjnej stanowi skuteczną broń w walce z dezinformacją i uprzedzeniami. Poprzez edukację i otwartą dyskusję można zwalczać stereotypy i budować tolerancyjne społeczeństwo.
Dołącz do naszego stowarzyszenia i wspólnie budujmy lepszą przyszłość dla pracowników-obcokrajowców!